CZYM JEST DROGA NEOKATECHUMENALNA?
SYNTEZA TEOLOGICZNO – KATECHETYCZNA POŚRÓD NAJUBOŻSZYCH
Droga Neokatechumenalna narodziła się w 1964 roku w barakach slumsów Palomeras Altas w Madrycie (Hiszpania). Środowisko slumsów tworzyli najbardziej zdegradowani członkowie społeczeństwa: Cyganie i złomiarze, w dużej mierze analfabeci, włóczędzy, złodzieje, prostytutki, młodzi przestępcy, imigranci itd. To właśnie w tym środowisku kiełkowało ziarno Drogi Neokatechumenalnej. Wśród ubogich i zepchniętych na margines, którzy przyjęli orędzie Chrystusa, umarłego i zmartwychwstałego, było widoczne, jak Duch Święty inicjuje proces wtajemniczenia chrześcijańskiego, na wzór katechumenatu Kościoła pierwotnego.
Na początku lat 60. hiszpański malarz Francisco José Gómez Argüello (Kiko), laureat Narodowej Nagrody Malarskiej za rok 1959, po przeżyciu kryzysu egzystencjalnego odkrywa w cierpieniu niewinnych tajemnicę Chrystusa Ukrzyżowanego, obecnego w ostatnim miejscu na ziemi. To doświadczenie prowadzi go do porzucenia wszystkiego. Podążając śladami Charles’a de Foucauld, postanawia zamieszkać wśród biednych z Palomeras Altas.
W tych okolicznościach otrzymuje natchnienie Dziewicy Maryi: „Trzeba tworzyć wspólnoty chrześcijańskie na wzór Świętej Rodziny z Nazaretu, które żyłyby w pokorze, prostocie i uwielbieniu. Drugi jest Chrystusem”.
Carmen Hernández, również z Hiszpanii, z tytułem magistra chemii, odbywa formację w Instytucie Misjonarek Chrystusa Jezusa, kończy teologię u dominikanów w Walencji i odkrywa odnowę Soboru Watykańskiego II za sprawą liturgisty ks. Pedro Farnésa Scherera.
Carmen spędza dwa lata w Izraelu, gdzie styka się z żywą tradycją narodu żydowskiego i miejscami ważnymi dla Ziemi Świętej. Wraca do Madrytu z nadzieją utworzenia grupy misyjnej, która miałaby – dzięki pomocy Jorge Manrique Hurtado, ówczesnego arcybiskupa La Paz – ewangelizować górników z Oruro (Boliwia). Carmen przez swoją siostrę nawiązuje kontakt z Kiko Argüello w slumsach Palomeras. Buduje sobie barak, który przylega do ściany fabryki i zaczyna współpracować z Kiko.
PIERWSZA WSPÓLNOTA W BARAKACH PALOMERAS W MADRYCIE
Temperament artystyczny Kiko, jego doświadczenie egzystencjalne, formacja katechetyczna w Cursillos de Cristiandad oraz impuls do ewangelizacji ze strony Carmen, jej przygotowanie teologiczne, znajomość Tajemnicy Paschalnej i odnowy Soboru Watykańskiego II wraz z atmosferą najbiedniejszych ludzi na ziemi stanowiły laboratorium, które dało początek kerygmatycznej, teologiczno-katechetycznej syntezie, będącej trzonem procesu ewangelizacji dorosłych, na którym opiera się Droga Neokatechumenalna.
Tak narodziła się pierwsza wspólnota, której fundamentem jest trójnóg: Słowo Boże – Liturgia – Wspólnota, droga do braterskiej komunii i dojrzałej wiary.
To nowe doświadczenie katechetyczne, które zrodziło się w ramach, zainicjowanego przez ekumeniczny Sobór Watykański II, procesu odnowy, zostało pozytywnie przyjęte przez ówczesnego arcybiskupa Madrytu Casimiro Morcillo. Arcybiskup zachęcał inicjatorów Drogi do jej rozpowszechniania w parafiach, które o nią prosiły. Doświadczenie to stopniowo rozprzestrzeniło się w archidiecezji madryckiej, w Zamorze i innych diecezjach Hiszpanii.
DROGA DOCIERA DO RZYMU
Po tym, jak powstała pierwsza wspólnota wśród ubogich, Kiko i Carmen zostali poproszeni przez kilku proboszczów z Madrytu i innych miast w Hiszpanii, aby przenieśli to doświadczenie do ich parafii, na przykład w Zamorze, do bardzo różnych środowisk. Następnie Kiko i Carmen jadą do Rzymu, jest to możliwe dzięki pomocy ks. Dino Torreggianiego, założyciela Instytutu Sług Kościoła (zgromadzenie księży, zajmujące się opieką duszpasterską nad ludźmi zmarginalizowanymi, Cyganami i migrantami). Toczy się obecnie jego proces beatyfikacyjny.
Torreggiani spotkał Kiko i Carmen w Ávila (Hiszpania), kiedy uczestniczył w katechezach głoszonych w parafii Santiago w latach 1966-67. Potrafił dostrzec w doświadczeniu Kiko i Carmen odpowiedź na potrzebę ewangelizacji tych, którzy byli najdalej. Dlatego zaprosił ich do Rzymu, gdzie towarzyszył im kapłan z Sewilli.
Zanim wyruszą w podróż, spotykają się z ówczesnym arcybiskupem Madrytu Casimiro Morcillo, który wspierał Kiko i Carmen w barakach, i zachęcał do dalszego rozprzestrzeniania Drogi w stolicy Hiszpanii. Morcillo daje im list polecający, adresowany do wikariusza papieskiego w Rzymie kard. Angelo Dell’Acqua oraz do kardynała z Florencji, Ermenegildo Florita.
Kiko i Carmen przybywają do Rzymu w lipcu 1968 roku. Wkrótce po przybyciu ks. Torreggiani zabiera ich do Matki Bożej z Pompejów (Neapol), aby powierzyć ich misję Maryi, której kult jest w tym miejscu bardzo żywy.
Ks. Dino odwiedza razem z Kiko i Carmen kilku proboszczów, by przedstawić im Drogę i opowiedzieć o jej początkach wśród najbiedniejszych w Madrycie. Nikt nie jest tym zainteresowany, odnowa soborowa jest w powijakach, nie jest jeszcze rozumiana. Kiko czuje wtedy powołanie od Boga, żeby znów zamieszkać wśród ubogich, tym razem w dzielnicy Borghetto Latino na peryferiach Rzymu, w oczekiwaniu na to, że Pan objawi im swoją wolę.
Kiedy Kiko mieszka już w tej zrujnowanej części Rzymu, kilku młodych ludzi jest pod wrażeniem jego doświadczenia i zaprasza go na kongres wspólnot podstawowych w miejscowości Nemi (niedaleko Rzymu).
Tam, w sali pełnej młodych ludzi – większość o poglądach lewicowych – Kiko jest poproszony, by dał swoje świadectwo. Następnie niektórzy z nich zapraszają go na Mszę św. z akompaniamentem gitary, w krypcie parafii Męczenników Kanadyjskich w Rzymie. Kiedy później Kiko jest pytany o opinię, odpowiada: „Kościoła nie odnawia się gitarami, ale głoszeniem Kerygmatu i Tajemnicy Paschalnej”.
Potem Kiko zabiera tę grupę młodych ludzi na rekolekcje, po których proponują mu, by rozpoczął głoszenie katechez Drogi w ich parafii.
W ten sposób 2 listopada 1968 roku rodzi się pierwsza wspólnota neokatechumenalna w parafii Męczenników Kanadyjskich, liczy 70 osób.
Droga zaczyna docierać do innych parafii, a ks. Mario Pezzi dołącza do ekipy, w której są Kiko i Carmen.
DROGA – OWOC SOBORU WATYKAŃSKIEGO II
W 1974 r. papież Paweł VI na audiencji dla pierwszych wspólnot neokatechumenalnych uznaje Drogę za owoc Soboru Watykańskiego II: „Oto owoce Soboru! Wy czynicie po Chrzcie to, co w Kościele pierwotnym osiągano w okresie przygotowania do Chrztu. „Przed” czy „po” jest – powiedziałbym – rzeczą drugorzędną. Faktem jest, że wy zmierzacie do autentyzmu, do pełni, do konsekwencji, do szczerości życia chrześcijańskiego. I to jest – powtarzam – ogromna zasługa, która nas niezwykle pociesza (…). Ile radości i ile nadziei daje nam wasza obecność i wasza działalność!”
Kolejni papieże wspomagali i uznawali Drogę jako owoc i natchnienie Ducha Świętego dla pomocy Kościołowi. Również Jan Paweł I, jeszcze jako patriarcha Wenecji, przyjął Kiko i Carmen, chcąc otworzyć Drogę w swojej diecezji.
Święty Jan Paweł II wspomagał, umacniał i ułatwiał rozwój tego chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych, wspierając nowe formy działalności misyjnej i powołaniowej, takie jak rodziny na misji czy diecezjalne seminaria misyjne Redemptoris Mater.
Jan Paweł II napisał w liście Ogniqualvolta w 1990 r.: „Uznaję Drogę Neokatechumenalną jako itinerarium formacji katolickiej ważne dla społeczeństwa i dla dzisiejszych czasów” i „dlatego pragnę, aby bracia z Episkopatu docenili i wspomagali – razem ze swoimi prezbiterami – to dzieło dla Nowej Ewangelizacji”.
PIERWSZE OWOCE MISYJNE RAZEM ZE ŚW. JANEM PAWŁEM II
Droga Neokatechumenalna zaczyna się rozszerzać jako itinerarium formacji katolickiej i dojrzewania w wierze, pojawiają się pierwsze owoce i charyzmaty ewangelizacji, specyficzne dla tej rzeczywistości eklezjalnej. W 1986 r. św. Jan Paweł II z radością przyjmuje i wspiera pierwsze Seminarium Redemptoris Mater w Rzymie.
Począwszy od Jubileuszu młodzieży w 1984 roku i pierwszych Światowych Dni Młodzieży (ŚDM), zwołanych przez św. Jana Pawła II w 1986 roku, tysiące młodych z Drogi Neokatechumenalnej towarzyszą Ojcu Świętemu w tych wydarzeniach. Od tego czasu, za każdym razem – tuż po zakończonych Światowych Dniach Młodzieży – odpowiedzialni za Drogę prowadzą spotkania powołaniowe. Setki młodych mężczyzn wyrażają swoją gotowość pójścia drogą kapłaństwa, a dziewczyny – życia konsekrowanego.
W 1988 roku we włoskim mieście Porto San Giorgio św. Jan Paweł II posyła pierwszych 100 rodzin na ewangelizację różnych części świata.
Papież Jan Paweł II wspierał trwający od 1997 roku proces zatwierdzenia Statutu Drogi Neokatechumenalnej.
ZATWIERDZENIE STATUTU PRZEZ BENEDYKTA XVI
Również Benedykt XVI towarzyszył Drodze, wspierał ją i zachęcał do rozszerzania działalności misyjnej. Podczas jego pontyfikatu, w roku 2008, Papieska Rada do spraw Świeckich ostatecznie zatwierdziła Statut Drogi; w roku 2010 Kongregacja Nauki Wiary zatwierdziła doktrynalne Dyrektorium Katechetyczne.
NOWY IMPULS OD PAPIEŻA FRANCISZKA
„Dziękuję Panu za radość waszej wiary i za żarliwość waszego chrześcijańskiego świadectwa, Bogu niech będą dzięki! (…) Dziękuję wam za wszystko, co robicie w Kościele i w świecie” – powiedział papież Franciszek podczas pierwszej audiencji dla inicjatorów i braci z Drogi w 2014 roku.
Obecny Papież przy różnych okazjach uroczyście posyłał rodziny, prezbiterów i nowe missio ad gentes do zdechrystianizowanych części świata.
6 marca 2015 r. – podczas kolejnej audiencji dla Drogi Neokatechumenalnej – papież Franciszek zwrócił się do obecnych na niej Inicjatorów, a także do braci z Drogi: „Pozdrawiam inicjatorów Drogi Neokatechumenalnej: Kiko Argüello i Carmen Hernández wraz z o. Mario Pezzi; wyrażam im również moje uznanie za to wszystko, co przez Drogę czynią dla dobra Kościoła i chcę dodać im odwagi. Zawsze mówię, że Droga Neokatechumenalna wyświadcza Kościołowi wielkie dobro!”
DROGA OBECNIE
19 lipca 2016 roku zmarła Carmen Hernández, która wraz z Kiko Argüello zainicjowała Drogę. Została pochowana w seminarium Redemptoris Mater w Madrycie. Ponieważ międzynarodowa ekipa odpowiedzialna za Drogę stała się niekompletna, na prośbę Stolicy Apostolskiej – zgodnie ze Statutem Drogi – półtora roku później do ekipy dołączyła Hiszpanka Maria Ascensión Romero, która przez 25 lat była katechistką wędrowną w Rosji.
Droga Neokatechumenalna jest do dyspozycji biskupów i proboszczów jako itinerarium ponownego odkrycia chrztu i ciągłej formacji w wierze; jest proponowana wiernym, którzy pragną ożywić w swoim życiu bogactwo wtajemniczenia chrześcijańskiego.
Droga – której itinerarium jest przeżywane w parafiach, w małych wspólnotach, złożonych z ludzi w różnym wieku i o różnych statusach społecznych – stopniowo prowadzi wiernych do zażyłości z Jezusem Chrystusem i przemienia ich w aktywnych uczestników Kościoła i wiarygodnych świadków Dobrej Nowiny. Droga jest także narzędziem chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych, przygotowujących się do przyjęcia chrztu.
Droga Neokatechumenalna Dane
Aktualizacja listopad 2022:
Wspólnoty: 21066
Diecezje: 1366
Parafie: 6293
Kraje: 125
Diecezjalne seminaria misyjne:
Seminaria Redemptoris Mater: 121
Seminarzyści: 1900
Prezbiterzy formowani w seminariach RM: 2950
Rodziny misyjne:
Rodziny na misji: 1000 ewangelizujących w 212 Missio ad Gentes w 62 krajach.
Umacniając wspólnoty poprzez wspieranie ich drogi wiary: 800 w różnych krajach
Rodziny w ekipach wędrownych: 300.
EKIPA MIĘDZYNARODOWA
Międzynarodowa ekipa odpowiedzialna za Drogę od 2018 roku składa się z Kiko Argüello (szef ekipy), María Ascensión Romero i prezbitera o. Mario Pezzi. Od początku istnienia Drogi w 1964 roku i do 2016 roku zespół składał się z Kiko Argüello i Carmen Hernández, inicjatorów Drogi, oraz o. Mario Pezzi. Po śmierci Carmen 19 lipca 2016 roku do ekipy dołączyła María Ascensión Romero. Ekipa Międzynarodowa prowadzi Drogę Neokatechumenalną na całym świecie, przy współpracy ekip wędrownych w poszczególnych krajach. Do jej obowiązków należy: kierowanie realizacją Drogi Neokatechumenalnej i gwarantowanie jej autentyczności; realizowanie tego, za co jest odpowiedzialna zgodnie ze Statutami; podejmowanie konsultacji, które zostaną uznane za stosowne; utrzymywanie stałych relacji z Biskupami diecezjalnymi; a także utrzymywanie stałych relacji m.in. z Dykasterią ds. Świeckich, Rodziny i Życia przy Stolicy Apostolskiej.
